Optyka myśliwska


Optyka myśliwska

Podstawa niezbędnika myśliwego, leśniczego czy miłośnika obserwacji ptaków. Cóż by poradził bez dobrej lornetki czy lunety celowniczej? Myśliwskie lornetki to sprzęt optyczny nie tylko dla profesjonalnych myśliwych, ale też fanów sportów outdoorowych i do celów rekreacyjnych.

Sprzęt z kategorii optyki myśliwskiej jest też wykorzystywany przez służby mundurowe. Co ciekawe – niektóre z urządzeń dla myśliwych pierwotnie były wykorzystywane tylko w wojsku, jak np. profesjonalne kolimatory. Dzisiaj takie urządzenia mogą być niezwykle tanie, jeśli mają służyć tylko do gry w paintballa, zaś sprzęty dla myśliwych są dostępne w co najmniej kilku przedziałach cenowych – od kilkuset do kilku tysięcy złotych.

Jak wybrać myśliwską lornetkę? Czym się różni lornetka od lunety? Jakimi akcesoriami z optyki myśliwskiej warto się zainteresować?


Podstawowe parametry lornetek

Istnieje kilka podstawowych parametrów lornetek, które warto przeanalizować i porównać ze sobą przed wyborem konkretnego modelu. Jakie są jedne z najważniejszych parametrów?

Obiektyw. Im większa średnica obiektywu, tym jaśniejszy obraz w większej rozdzielczości możemy uzyskać. Profesjonalne lornetki umożliwiają nawet 8-krotne powiększenie obserwowanego obiektu. Parametr 7×50 będzie oznaczał 7-krotne powiększenie obrazu i 50-milimetrową średnicę obiektywu.

Powiększenie. Czy warto wybierać lornetkę z jak największym powiększeniem? Niekoniecznie, ponieważ lornetki o powiększeniu większym niż 10 wymagają statywu lub stabilnego podłoża. Na wielokrotnie powiększony obraz przekłada się minimalne drżenie rąk i każde poruszenie się ciała. Przy większym powiększeniu zmniejsza się również głębia ostrości oraz pole widzenia, a rosną wymiary obiektywu, aby jasność obrazu widzianego przez lornetkę była taka sama, jak rzeczywistego. Optymalnym wyborem są lornetki o powiększeniu 8 lub 10.

Pryzmat. Od pryzmatów zależy budowa lornetki, a dokładniej: systemy Roof i Porro. W systemie Porro oś obiektywu znajduje się na innej linii niż oś okularu, ponieważ pryzmaty są przesunięte względem siebie. W systemie Roof wymienione elementy są ustawione w jednej linii, dzięki czemu lornetka jest mniejsza, bardziej poręczna. Przeczytaj więcej na temat pryzmatów porro i dachowych. 

W porównaniu wszystkich parametrów poszczególnych lornetek pomoże np. ekspert ze sklepu SpyOptic.pl.


Profesjonalne lornetki wojskowe dla myśliwych – podstawowe informacje

Jak wybrać lornetkę myśliwską, aby służyła jak najdłużej? Jakimi cechami kierować się podczas zakupu profesjonalnej lornetki dla myśliwych?

  • Regulacja okularu. Zwróć uwagę, w jakim zakresie możesz regulować okular, aby dostosować pracę sprzętu do swojego wzroku. Regulacja powinna umożliwiać dostosowanie obrazu widzianego przez lornetkę do każdego oka. Niektóre modele lornetek umożliwiają szeroki zakres regulacji dioptrii – np. od -5 do +5.
  • Dalmierz. Dzięki niemu określisz, w jakiej odległości od Ciebie znajduje się obserwowany obiekt, a także otrzymasz jego przybliżone wymiary.
  • Spełnianie norm wojskowych. Jeżeli wybrana przez Ciebie lornetka myśliwska spełnia normy wojskowe (GJB/240, GJB150 i MIL-STD-810 jak w przypadku lornetek Armasight) – taki sprzęt jest odporny na silne wstrząsy, ingerencję wody i kurzu, wytrzymały na różne warunki pogodowe.
  • Zewnętrzna osłona lornetki myśliwskiej. Wysokojakościowa osłona obudowy lornetki nie tylko poprawia maskowanie się w terenie, ale także zmniejsza ryzyko wystąpienia uszkodzeń mechanicznych w czasie wymagających działań taktycznych.
  • Powłoka antyrefleksyjna. Obowiązkowa na na każdej granicy łączącej powietrze i szkło, najlepiej wielowarstwowa, aby słoneczne warunki nie zakłócały jasności obrazu, jego barw, proporcji i zbalansowanego kontrastu.
  • Wbudowane dodatki do lornetki. Np. podświetlany kompas w lornetce myśliwskiej ułatwia szybkie zorientowanie się w terenie i świetnie współpracuje z dalmierzem.
  • Obserwacja dzienna i nocna. Na rynku optyki myśliwskiej są dostępne uniwersalne lornetki dla myśliwych umożliwiające wyraźną, wygodną obserwację zarówno w dzień, jak i po zmierzchu. Takim modelem jest np. wytrzymała lornetka myśliwska AGM Global Vision 7x50B z dalmierzem. 

Pożądaną średnicę obiektywu lornetki do obserwacji nocnej wyznacza się poprzez proste działanie matematyczne: podzielenie średnicy obiektywu przez powiększenie. W przypadku modelu lornetki  5,6 mm, czyli średnicę źrenicy wyjściowej w okularach lornetki (krążka obrazowego).

Jest to wynik zbliżony do średnicy ludzkiej źrenicy w nocy (ok. 5-6 mm, w pełnym słońcu – 2,5 mm). Dlatego przeciętna średnica źrenicy wyjściowej w lornetkach do obserwacji dziennej i nocnej wynosi przeważnie od 4 do 6 mm. Dlaczego ta długość jest większa niż minimalna średnica ludzkiej źrenicy w pełnym słońcu? Warunki atmosferyczne dynamicznie się zmieniają, a wraz z nimi – średnica źrenicy myśliwego. Zwłaszcza w lesie oświetlenie obiektu ulega szybkim zmianom. Trudno, aby źrenica myśliwego miała często idealną 2,5-milimetrową średnicę. Dlatego lornetka o średnicy źrenicy wyjściowej 5,6 mm jest tzw. modelem pełnowymiarowym dzienno-nocnym.

Wodoszczelność. Zaletą wodoodpornej myśliwskiej lornetki jest nie tylko jej odporność na bezpośredni kontakt z wodą, a nawet pełne zanurzenie. Wodoodporna lornetka jest niewrażliwa na wilgoć, pył, a nawet mikroorganizmy. W niewłaściwie uszczelnionej lornetce mogłoby dojść do zaparowania elementów optycznych. Aby tego uniknąć, tubusy wypełnia się azotem (lub innym obojętnym gazem). Gdyby doszło do wewnętrznego zawilgocenia lornetki, w takich warunkach mogłyby się rozwinąć grzyby oraz pleśnie, które uszkodziłyby powłoki antyrefleksyjne. Odpowiedne uszczelnienie nie przepuszcza również najmniejszych drobinek zanieczyszczeń.


Lornetki termowizyjne dla myśliwych

Taktyczne lornetki termowizyjne umożliwiają wygodną i precyzyjną, długotrwałą obserwację bez nasilającego się zmęczenia oczu, a także konieczności ich oderwania od okularów sprzętu. Dzięki dwuocznym termowizorom myśliwi nie muszą przerywać obserwacji ze względu na np. warunki ograniczonej widoczności (gęsta mgła, zadymienie, zapylenie) czy wyjątkowo niekorzystne warunki pogodowe, bo lornetki termowizyjne działają tak samo skutecznie niezależnie od nich.

Lornetki termowizyjne z wysokiej jakości przetwornikami termowizyjnymi mierzą temperaturę z dużych odległości, są czułe na najmniejsze wahania temperatur, a jeżeli dysponują funkcją zmiennych trybów kolorystycznych, użytkownicy mogą precyzyjnie skonfigurować wyświetlacz i być zadowoleni z szerokiej palety barw.


Lunety celownicze dla myśliwych

Luneta celownicza jest niezbędna dla myśliwego z bronią na polowaniu, ale też dla strzelca biorącego udział w zawodach sportowych. Lunety celownicze przeznaczone do używania z wiatrówkami, pistoletami czy rewolwerami w strzelectwie sportowym są zwykle tańsze od specjalistycznych lunet celowniczych dla myśliwych na polowania. Z drugiej strony – lunety celownicze przeznaczone na wiatrówki sprężynowe mogą być bardzo wytrzymałe, ponieważ muszą wytrzymać silne drgania powstające przy wystrzale.

Dlaczego luneta celownicza jest konieczna? Ludzkie oko nie jest skonstruowane tak, aby mogło widzieć jednocześnie wyraźnie muszkę i cel. Można powiedzieć, że oko wpierw skupia się na kilku elementach, a następnie próbuje uzyskać jak najwyraźniejszy obraz obejmujący wszystkie elementy. Sprawia to, że celowanie nie jest idealnie wyraźnie – tutaj niezastąpiona jest luneta celownicza, zwłaszcza dla osób noszących okulary. Trzeba pamiętać, że luneta myśliwska powinna mieć powiększenie zmienne.

Zalety, które powinna mieć profesjonalna luneta dla myśliwego

Anodyzowana powłoka zabezpiecza lunetę celowniczą przed uszkodzeniami mechanicznymi i korozją, ponadto polepsza także maskowanie się w terenie. Zastosowana w budowie lunety aluminium lotnicze zwiększa wytrzymałość sprzętu na wstrząsy, a także zmniejsza wagę lunety.

Luneta z jednoczęściowym tubusem jest odporna na niekorzystne warunki atmosferyczne, a wysokiej jakości uszczelki zapobiegają przedostawaniu się wody, kurzu, pyłu i innych zanieczyszczeń do wnętrza sprzętu.

W wysokojakościowych lunetach i lornetkach tubus powinien być wypełniony azotem, który zapobiega gromadzeniu się wilgoci wewnątrz sprzętu i tym samym powstawaniu grzybów oraz pleśni, mogących zniszczyć soczewki. Nie dopuszcza również do zaparowywania soczewek od wewnątrz, kiedy luneta jest narażona na nagłe zmiany temperatur.

Okrycie wieżyczek lunety chroni je przed m.in. deszczem, śniegiem, pyłem i kurzem. Warto zainteresować się funkcją szybkiego przywrócenia domyślnego ustawienia wieżyczek, co usprawnia pracę z lunetą.

Wysoka Liczba Zmierzchowa. Określa sprawność lunety celowniczej w warunkach słabego oświetlenia. Aby ją obliczyć, powiększamy do potęgi drugiej iloczyn powiększenia i średnicy obiektywu. Im wyższa jest Liczba Zmierzchowa, tym na lepszy obraz możemy liczyć przy słabym świetle.

Dwa ciekawe parametry lunet celowniczych

Mowa o parametrze AO oraz IR. Parametr AO w lunetach celowniczych określa korektę błędu paralaksy, natomiast parametr IR oznacza podświetlenie krzyża, który jeszcze bardziej ułatwia namierzanie i celowanie. Z drugiej strony – ocena tego rozwiązania zależy od możliwości regulowania mocy podświetlenia siatki celowniczej. Zbyt mocne podświetlenie – czy to w dzień, czy to w nocy – może oślepiać strzelającego albo przysłaniać częściowo cel, dlatego warto wybierać modele lunet celowniczych, które mają możliwość wyboru kilku ustawień dla obserwacji dziennej i nocnej.


Czym jest kolimator?

Kolimatory, czyli celowniki kolimatorowe, to bardzo zaawansowane przyrządy celownicze, które pierwotnie były wykorzystywane tylko przez wojsko, a następnie wzbudziły zainteresowanie policji, myśliwych i zawodowych strzelców sportowych. Są wykorzystywane nawet w czasie gier paintballowych przez zaawansowanych graczy.

Sprzęt ten pozwala na szybkie i precyzyjne namierzanie wybranego obiektu, zwłaszcza podczas zbiorowych polowań. Myśliwy nie musi utrzymywać stałej odległości sprzętu od oka. Ten rodzaj celowników opiera się na zjawisku kolimacji, czyli uzyskiwaniu związki światła o niskiej rozbieżności.

Celowniki kolimatorowe nanoszą na obserwowany obiekt jaskrawy punkt, który jest widoczny tylko dla myśliwego. Nie ostrzega ofiary, że jest na celowniku, a polującemu ułatwia celowanie nawet do poruszającego się obiektu. To odróżnia kolimatory od laserowych wskaźników celu, z którymi mogą być mylone przez osoby nieobeznane  z tematem. Powodem jest to, że kolimatory emitują najczęściej światło w kolorze czerwonym, przez co w języku angielskim noszą nazwę Red Dot. Niektóre modele pozwalają na wybór koloru kropki – np. zmienienie go na zielony, aby uzyskać lepszy kontrast z otoczeniem.

Wyróżniamy celowniki kolimatorowe nieprzezroczyste, przezroczyste i holograficzne.

Kolimator nieprzezroczysty a przezroczysty

Różnica między kolimatorami nieprzezroczystymi a przezroczystymi tkwi w sposobie emitowania wiązki światła, której źródłem jest laser półprzewodnikowy. W pierwszym modelu wiązka światła jest emitowana równolegle do linii celowania w kierunku oka strzelca. W efekcie – myśliwy jednym okiem obserwuje jaskrawą plamkę, a drugim – cel.

W drugim modelu wiązka światła wpierw jest rzutowana na filtr lub zwierciadło światłodzielące przekierowujące ją w stronę oka. Źródło światła jest umieszczone pod linią celowania, dlatego myśliwy widzi od razu obiekt z nałożoną na niego plamką.

Kolimator przezroczysty otwarty a zamknięty

Jeżeli myśliwy zdecyduje się na wygodniejsze celowanie za pomocą kolimatora przezroczystego, pozostanie mu wybór kolimatora otwartego bądź zamkniętego. Kolimatory otwarte nie mają układu soczewek powiększających, ale można do nich dokupić specjalne nasadki, z kolei modele zamknięte posiadają funkcję charakterystyczną np. dla celowników optycznych, czyli właśnie opcję powiększenia.

Celowniki kolimatorowe holograficzne

Celowniki kolimatorowe to najbardziej zaawansowany rodzaj kolimatorów. Te modele posiadają układy elektroniczne, które pozwalają myśliwym modyfikować kształt siatki celowniczej, regulować jej jasność i położenie znaku celowniczego. Jeśli sprzęt posiada funkcję umożliwiającą zapamiętanie ostatniego trybu, po wyłączeniu i włączeniu kolimatora nie trzeba ponownie konfigurować ustawień (jasności plamki).

Rozmiar plamki jest podawany w MOA. 1 MOA = 29,1 mm/100 m. Myśliwi często wybierają kolimatory z kropkami o wielkości 2 – 4 MOA, ponieważ większe plamki przysłaniają cel, dlatego też podczas poszukiwań kolimatora z kropką o wielkości 6 MOA można natknąć się na sprzęt dostępny tylko na zamówienie, choć to nie reguła.

Ważne cechy kolimatorów

Podobnie jak specjalistyczne lornetki i lunety, droższe modele kolimatorów posiadają wypełnienie z azotu. To wypełnienie w połączeniu z wysokojakościowym systemem uszczelek zapewnia wodoodporność sprzętu, a także minimalizuje ryzyko rozwijania się grzybów i pleśni z powodu wewnętrznego zawilgocenia. Podczas pracy w zmiennych warunkach obiektyw nie ulega wewnętrznemu zaparowaniu. Ważne jest, aby posiadał wielowarstwową powłokę antyrefleksyjną.

Przy zakupie kolimatora trzeba też zwrócić uwagę na wykończenie obudowy. Często spotykane jest anodyzowane wykończenie, które sprawia, że obudowa jest odporna na uszkodzenia mechaniczne, ale zapewnia także matowy kolor sprzętu, ułatwiający maskowanie się.

Kolimatory mają ograniczony zasięg, podawany przez producentów. Za ich minus użytkownicy uznają też zasilanie bateryjne, chociaż kolimatory z wyższej półki mogą pracować nawet do 3000 godzin w najmniej wymagającym trybie pracy i do 10 dni bez przerwy w najwyższym. Niektórzy producenci zapewniają, że ich kolimator będzie pracował przez rok przy najwyższych ustawieniach, ale nie precyzują liczby godzin pracy bez przerwy.

Kolimatory można montować na różnych rodzajach broni palnej.

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.