Broń czarnoprochowa


Broń czarnoprochowa

Broń czarnoprochowa, znana również jako broń rozdzielnego ładowania, to rodzaj broni palnej, w przypadku której pocisk zostaje wystrzelony w wyniku gwałtownego spalenia czarnego prochu.

Zalicza się do niej różnego typu działa oraz broń ręczną. Dzieli się ją na ładowaną odprzodowo, czyli od strony wylotu lufy, oraz odtylcowo, czego przykładem jest niemiecki karabin Dreyse.

Czarny proch, zwany również prochem dymnym, został prawdopodobnie wynaleziony w starożytnych Chinach w dynastii Tang. Dawne podanie chińskie opisują wyrzutnie rac napędzane właśnie dzięki temu wynalazkowi. Jeżeli chodzi o Europę, pierwsze wystrzały armatnie można było usłyszeć na polach bitewnych dopiero w XIV wieku.

Początek lat 60. XIX wieku to przełomowy okres dla rozwoju konstrukcji na pociski scalone (karabiny Spencer, Sharps czy Henry), które – jak dowiemy się z późniejszej części – wymagają posiadania zezwolenia na broń palną.

Współcześnie broń czarnoprochowa ładowana jest prochem o znacznie udoskonalonym składzie, który został przyporządkowany do typu materiałów wybuchowych miotających. Dominują wśród nich modele z zamkami kapiszonowymi oraz w mniejszej ilości repliki broni skałkowej. Za najmniej popularne uznaje się repliki z zamkiem lontowym oraz kołowym.

Obecne egzemplarze broni ładowanej rozdzielnie produkowane są głównie w Hiszpanii i we Włoszech, skąd trafiają na rynki zarówno Europejskie, jak i w USA.


Zasada działania broni czarnoprochowej

Działanie broni czarnoprochowej nie należy do szczególnie skomplikowanych procesów. Sam wystrzał następuje w wyniku gwałtownego spalenia czarnego prochu, co prowadzi do wypchnięcia z lufy załadowanego pocisku lub kuli. Całemu zamieszaniu towarzyszy charakterystyczny basowy huk oraz gęsty dym spalonego prochu o bardzo intensywnym zapachu, uwielbiany przez miłośników tego rodzaju broni.

Aby jednak osiągnąć ten niesamowity efekt i poczuć lekki odrzut, jaki gwarantuje strzelanie z broni historycznej, musimy zaopatrzyć się w kilka ważnych elementów. Wśród rzeczy niezbędnych do wystrzału znajdują się broń, proch, kule, wycior, pobojczyk oraz przybitka.

Jak w przypadku każdej broni niezwykle ważne jest, by pamiętać o podstawowych zasadach bezpieczeństwa. Świadomość zagrożeń, jakie może spowodować obcowanie z bronią to podstawa, dzięki której unikniemy ewentualnych problemów, a przygoda z bronią rozdzielnego ładowania stanie się jeszcze przyjemniejsza.


Rodzaje broni czarnoprochowej

Wśród broni czarnoprochowej rozpoznaje się jej trzy główne rodzaje, takie jak karabiny, pistolety oraz rewolwery.

Pistolety dzielą sie na jednostrzałowe, miniaturowe, kawaleryjskie oraz pojedynkowe.

Przykładowym modelem jednostrzałowca jest Pistolet czarnoprochowy Patriot kal.45 od hiszpańskiej marki Ardes, używany i ceniony za niezawodność przez kolonistów amerykańskich.

Wyposażony został w tradycyjny kapiszonowy zamek oraz przyspiesznik, dzięki któremu strzały są znacznie precyzyjniejsze.

Kolejnym rodzajem są kultowe rewolwery. Do najbardziej rozpoznawalnych modeli, które poleca się szczególnie tym, którzy dopiero co rozpoczęli przygodę z czarnym prochem, należą Remington oraz Colt.  Istnieje wiele wątpliwości i debat co do tego, który z modeli wybrać – jednak w rzeczywistości jest to sprawa bardzo indywidualna. Oba z nich charakteryzują się ośmiocalową lufą kaliber .44 i oba posiadają zarówno drobne wady, jak i  istotne zalety. Często decydując się na zakup któregoś z nich, rolę decydującą odgrywa koszt oraz aspekt wizualny.

Ostatni typ to karabiny, w przypadku których wyróżnia się modele skałkowe, kapiszonowe jak i mosiężne glizy. Przed wyborem pierwszego karabinu należy się zastanowić, czy bardziej zależy nam na celności przy strzelaniu długodystansowym, czy może na szybkostrzelności. Czy karabin czarnoprochowy ma być używany do strzelania sportowego, czy użytkowany podczas rekonstrukcji historycznych? Na jaką maksymalnie odległość będziemy strzelać z karabinu czarnoprochowego?


Broń czarnoprochowa a prawo

Zasady dotyczące takich kwestii jak wydawanie i cofanie pozwoleń na posiadanie broni, jej rejestracji, nabywania, zbywania, przetrzymywania czy też przewozu na terytorium kraju i za granicą (dotyczące również cudzoziemców), jak również informacje na temat funkcjonowania strzelnic zostały szczegółowo opisane w ustawie o broni i amunicji z dnia 21 maja 1999 roku.

Kwestie prawne dotyczące szczególnego rodzaju broni, jakim jest broń czarnoprochowa, od dawna budzą wiele pytań. W myśl wspomnianej wyżej ustawy o broni i amunicji pozwolenie na broń nie jest potrzebne w przypadku broni palnej rozdzielnego ładowania, która została wytworzona przed rokiem 1885. W teorii oznacza to, że każda osoba, która nie była nigdy skazana za przestępstwo bądź też umyślne przestępstwo skarbowe, po ukończeniu 18. roku życia ma prawo do posiadania repliki takiej broni. Jednak czy na pewno jest to takie proste?

Otóż przepis, który na pierwszy rzut brzmi całkiem jasno, po dłuższym zastanowieniu nie wydaje się już taki oczywisty. Okazuje się bowiem, że zwalnia się od konieczności uzyskania pozwolenia posiadaczy broni czarnoprochowej, w przypadku której kula oraz czarny proch nie stanowią jednego, zespolonego pocisku. Taki zapis skłonił Sąd Najwyższy do refleksji nad tym, czy zwolnienie to dotyczy również czarnego prochu, mówiąc ściślej, czy potrzebne jest odrębne zezwolenie na jego posiadanie.

W efekcie Sąd Najwyższy wydał uchwałę z 24 lutego 2010 roku, która jednoznacznie uznaje czarny proch za część broni, a co za tym idzie, nie jest konieczne posiadanie osobnego zezwolenia.

Kolejnym problemem dotyczącym posiadania broni rozdzielnego ładowania jest odpowiednia interpretacja terminu replika broni palnej. Wielokrotnie w orzecznictwie sądowym zapis ten traktowany jest nazbyt rygorystycznie, co nie jest szczególnie korzystne dla samych posiadaczy broni. Replika broni musi stanowić ścisłą kopię pierwowzoru. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości eksperta-rzeczoznawcy, posiadanie niezgodnego z zasadami prawa egzemplarza może nas słono kosztować. Kara zawarta w art. 263 Kodeksu karnego przewiduje w tym przypadku od 6 miesięcy do nawet 8 lat więzienia.

 

One thought on “Broń czarnoprochowa

  1. Proch czarny można wprawdzie legalnie posiadać bez pozwolenia. Jednak żeby go legalnie nabyć w sklepie, jakiś urzędas wymyślił „papier”. Zwie się ten wynalazek Europejska Karta Broni. Można go dostać od policji za jedyne 100 zł.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.